Hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh.(SIDS) diễn ra nhanh chóng, bất ngờ, khó nhận biết. Vì vậy, mẹ cần nắm rõ những kiến thức liên quan đến hội chứng này cũng như cách phòng tránh để giảm thiểu rủi ro xuống mức thấp nhất. 

Đột tử ở trẻ sơ sinh là gì?

Hội chứng Sudden Infant Death Syndrome có tên viết tắt là SIDS, nghĩa là Hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh. Hội chứng này rất kỳ lạ vì nó không phải là bệnh, không giải thích được, dù đã kiểm tra kĩ thi thể cũng như hồ sơ về tình hình sức khỏe cũng không thể tìm ra nguyên nhân. Hội chứng này có thể xuất hiện đột ngột bất cứ khi nào mà chúng ta không thể dự đoán trước được và thường xảy ra nhiều ở trẻ dưới 1 tuổi.

Có thể nói, SIDS là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến hậu quả là cái chết của các bé sơ sinh chưa đến 12 tháng tuổi.

Độ nguy hiểm và đáng sợ của SIDS nằm chính ở việc diễn ra bất ngờ, không có bất kỳ biểu hiện nào nhằm cảnh báo trước.

Nguyên nhân gây ra hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh?

Cho đến nay khoa học và y học vẫn chưa thể tìm ra lời giải đáp một cách chính xác về nguyên nhân gây nên hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh. Điều này khiến rất nhiều bậc phụ huynh hoang mang và lo lắng. 

Tuy nhiên về cơ bản chúng ta đã xác định được một số nguy cơ có khả năng dẫn đến SIDS:

  • Do tình trạng sinh thiếu tháng hoặc trẻ nhẹ cân có trọng lượng rất nhỏ khi sinh ra

  • Do mẹ chưa đủ tuổi hoặc chưa phát triển đủ về tâm sinh lý cũng có khả năng sẽ khiến tăng nguy cơ đột tử đối với trẻ sơ sinh

  • Do tiền sử gia đình từng có người bị bệnh, nhất là bệnh liên quan đến tim mạch, đường hô hấp

  • Do sinh con liên tục (những bé có tuổi sát nhau)

  • Trẻ từng bị các vấn đề nghiêm trọng về đường hô hấp

  • Các tác nhân xung quanh như chăn, gối, thú bông… hoặc chính do bố mẹ chèn tay lên người bé lúc ngủ say

  • Mẹ cho bé bú quá no, có thể gây trào ngược sữa lên mũi gây ngạt thở

  • Các bé sơ sinh trai có nguy cơ mắc chứng SIDS nhiều hơn ở các bé gái

Cách phòng tránh SIDS ở trẻ sơ sinh?

1. Cho bé nằm ngửa khi ngủ

Nằm ngửa luôn được khuyến cáo là giảm nguy cơ đột tử khi ngủ ở trẻ sơ sinh bởi khi bé nằm nghiêng, nguy cơ úp mặt và dẫn tới thiếu dưỡng khí, ngưng thở là điều rất dễ xảy ra. Khoảng 3 – 4 tháng tuổi, khi đã biết lật, bé thường ngủ theo quán tính lật sấp người lại. 

Cho trẻ nằm ngửa khi ngủ

Tư thế nằm sấp rất dễ chèn ép tim và có khi bé không ngóc đầu dậy hoặc không thể trở mình lại được, gây ngạt thở… Trong trường hợp này, nếu người lớn không phát hiện kịp thời sẽ rất nguy hiểm cho bé. Vì thế, với trẻ dưới 12 tháng, nhất là vào ban đêm, bố mẹ cần chú ý tư thế con cẩn trọng khi ngủ.

2. Môi trường ngủ an toàn

Giường cũi, xe đẩy, hay bất cứ thiết bị gì mà bạn đặt bé vào cũng cần phải đạt các yêu cầu an toàn về kỹ thuật. Bạn hãy cho con ngủ bằng nệm phẳng. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan giữa bề mặt mềm, êm cho con nằm ngủ (chẳng hạn như chăn bông, chăn lông gấp lại, nệm nước, ghế sofa…) với nguy cơ SIDS và bị ngạt cao.

Ngay cả loại nệm nằm thường dùng nhất của người lớn cũng không an toàn vì chúng thường có lớp nhồi êm và thường đi kèm với tấm trải mềm mại. Các nhà khoa học cũng lên tiếng cảnh báo về việc sử dụng những tấm quây xung quanh thành cũi.


Không có bằng chứng nào cho thấy những tấm quây này có thể ngăn được chấn thương mà ngược lại còn có thể dẫn đến nghẹt thở. Không có tấm quây, không khí lưu thông dễ dàng hơn, và bạn có thể trông thấy bé dễ dàng hơn.

Tuyệt đối tránh để các vật mềm, các bộ đồ giường (chăn, gối, nệm, khăn trải giường) rộng, gối, chăn bông, da cừu, các vật kê, lót hoặc các đồ chơi nhồi bông  vì chúng có thể khiến bé bị ngạt thở. 

Hơn nữa, không nên ủ ấm quá kỹ hoặc đắp chăn trùm kín mặt bé khi ngủ bởi việc làm này dễ khiến trẻ đột tử. Do đó, cha mẹ cần luôn chú ý tới bé lúc ngủ, phải đảm bảo rằng nhìn thấy đầu và mặt của bé.

3. Hạn chế cho bé ngủ cùng người lớn

Cho trẻ ngủ chung giường với bố mẹ là thói quen của rất nhiều bậc phụ huynh. Tuy nhiên, điều này dẫn đến nguy cơ đột tử ở trẻ rất cao. Nguyên nhân có thể do bố mẹ ngủ say vô tình làm bé ngạt thở, bé bị kẹt giữa bố và mẹ (nếu nằm giữa) hoặc bị kẹt ở khoảng giữa tường và giường (nếu nằm sát tường), bị chăn mền làm ngạt thở…

Các nhà khoa học khuyến cáo cách tốt nhất là đặt trẻ nằm riêng trong cũi được thiết kế rộng rãi, bằng phẳng và đặt gần giường cha mẹ.

4.Tránh ủ ấm bé quá mức

Hạn chế cho bé mặc nhiều hơn quá một lớp so với số lớp quần áo mà người lớn thường mặc để bé thoải mái với môi trường. Hãy chú ý để nhận thấy những dấu hiệu cho thấy bé bị nóng, chẳng hạn như bé đổ mồ hôi, tóc bị ẩm. 

Bạn đừng che mặt hoặc đầu của con bằng mũ trùm đầu. Trừ khi con bạn sinh non, còn không thì sau vài ngày, bé không còn cần thiết phải đội mũ nữa.

Tránh ủ ấm trẻ quá mức 

5. Nuôi con bằng sữa mẹ

Hãy nuôi con bằng sữa mẹ trong ít nhất sáu tháng, nếu bạn có thể, còn nếu không được như vậy thì có được chừng nào tốt chừng đó. Một nghiên cứu được thực hiện tại Đức, công bố năm 2009, kết luận rằng việc nuôi con bằng sữa mẹ dù là hoàn toàn hay chỉ một phần cũng đều giúp giảm nguy cơ SIDS.

6. Giữ con tránh xa khói thuốc


Thuốc lá cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh. Bạn hãy giữ cho không khí trong nhà và cả môi trường rộng hơn xung quanh con không bị khói thuốc làm ô nhiễm, để không khí quanh bé sạch và thoáng, đừng để ai hút thuốc gần bé. Bạn cần kiểm tra những nơi cho bé đến, kiểm tra kỹ cả cửa sổ hoặc lỗ thông hơi dẫn tới nơi ngủ của bé.

7. Hãy bảo đảm con được tiêm phòng đầy đủ

Các bằng chứng cho thấy việc được tiêm phòng đầy đủ theo quy định có thể làm giảm đến một nửa nguy cơ bị SIDS.

Một vài lưu ý khi chăm sóc trẻ

- Không cho trẻ em dưới 1 tuổi sử dụng mật ong hay bôi mật ong vào ti giả vì mật ong có thể gây ra ngộ độc và khiến vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể, là nguy cơ dẫn tới SIDS.

- Không dùng khăn, gối chèn hay kệ ngủ để cố giữ bé nằm ngửa hoặc nằm nghiêng, vì những thứ này thực tế còn làm tăng nguy cơ bị đột tử ở bé.

- Đừng để bé ngủ lâu trong ghế ngồi ô tô, trong xe đẩy, ghế rung, hay trong địu, đặc biệt đối với những bé dưới 4 tháng bởi vì bé có thể bị ngạt khi đầu của bé bị chúi về trước quá nhiều và lâu.

- Quấn bé trong chăn hay khăn mỏng, nhưng cần bảo đảm là bé không bị quá nóng. Không  để bé nằm sấp khi đã quấn có thể giúp phòng tránh SIDS. Đây cũng là cách giúp trẻ có giấc ngủ sâu, ít bị giật mình và cảm thấy an toàn hơn.

Việc nắm rõ nguyên nhân và cách phòng tránh hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh sẽ giúp bố mẹ chăm sóc, bảo vệ con tốt hơn, tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra. Bố mẹ hãy luôn cảnh giác nhé!